Formowanie rur i zbiorników metodą wirową

Metoda spiralnego nawijania pasm włókien na bęben czy walec daje bardzo dobre wyniki, ale jest dość uciążliwa, ostatnio więc opracowano bardzo ciekawą metodę formowania wirowego. Wykorzystuje się tu siłę odśrodkową, która przy szybkich obrotach zupełnie wystarcza do utworzenia na brzegach wirującego bębna lub rury warstwy ciekłej żywicy. Grubość ścianki reguluje się ilością wylanej żywicy. Przez podgrzewanie ścian wirówki przyspiesza się utwardzanie można przy tym stosować również wzmocnienia i napełnianie matami czy włóknami szklanymi lub innymi napełniaczami i pigmentami. Wykonuje się to przeważnie przez oddzielne żelowanie kilku warstw jedna na drugiej, zaczynając oczywiście od zewnątrz. Wirówka musi mieć również chłodzenie z odpowiednią automatyczną termoregulacją [17, 75], dzania tworzyw sztucznych (fot. f-my

Rysunek 2-49 przedstawia małe urządzenie wirówkowe. Produkcja na nim jest szybka, więc metodę tę wykorzystuje się również do produkcji płyt poliestrowych. Uzyskuje się to przez zżelowanie odpowiedniej warstwy żywicy na ścianie wirówki w postaci wielkiego pierścienia lub rury, którą się przecina i wyjmuje oraz wyprostowuje. Po samorzutnym lub dodatkowym utwardzeniu (ewent. pod małym ciśnieniem) otrzymuje się gotowe płyty. Takie miękkie płyty można dodatkowo mechanicznie formować lub wycinać z nich potrzebne kształtki, a następnie utwardzać.

Metodą wirową można formować również inne tworzywa zarówno utwardzalne, jak i termoplastyczne, nawet wychodząc z monomeru (np. metakrylan metylu). Jest to metoda periodyczna, o znacznej wydajności przy niewielkich nakładach, a zatem spodziewać się można dalszego jej rozwoju. Metoda ta znalazła zastosowanie przy produkcji zbiorników i rur z poliestrów, żywic epoksydowych i innych tworzyw, oraz do wykładania powierzchni wewnętrznej rur stalowych, betonowych i azbestocementowych (wylewanie ciekłego tworzywa w wirującej rurze).

Metodę wirową stosuje się również do produkcji różnych kształtek z past polichlorku winylu lub tworzyw sproszkowanych. Do tego celu stosuje się szczelnie zamknięte formy, do których wlewa się lub wsypuje uprzednio odpowiednią ilość tworzywa, a które wirują w dwóch płaszczyznach w zamkniętej suszarce. Siła odśrodkowa odrzuca tworzywo sztuczne na wewnętrzną powierzchnię formy, a wysoka temperatura powoduje jego zżelowanie czy spiekanie, w wyniku czego powstają wyroby wewnątrz puste o kształtach odpowiadających formom, grubość zaś powierzchni zależy od ilości tworzywa znajdującego się w formie [77, 95], Ostatnio zastosowano tę metodę do odlewania zbiorników i wielkich a pustych wewnątrz kształtek z poliamidu 6 przez jonową aktywowaną (szybką) polimeryzację, co może mieć kapitalne znaczenie dla budownictwa [127, 172].