Prasowanie w formach metalowych

Jest to dotychczas najczęściej używana metoda wyrobu artykułów wzmocnionych. Do tego celu używa się precyzyjnych metalowych matryc i form dwuczęściowych. Do produkcji większych serii stosuje się formy ze stali narzędziowej, żeliwa i aluminium. Najlepsze rezultaty zapewniają formy o powierzchni chromowanej. Formy mogą być ogrzewane parą, gorącą wodą albo olejem.

Wstępnie formowane kształtki lub pocięte włókno wkłada się do ogrzewanej formy prasowniczej zawierającej określoną ilość żywicy poliestrowej. Katalizowaną żywicę, zwykle pigmentowaną i zawierającą napelniacz, wlewa się wprost na materiał włóknisty (wzmacniający), po czym następuje zamknięcie formy. Czas prasowania (utwardzania) dostosowuje się do wielkości wypraski, temperatury, ilości inicjatora, rodzaju żywicy itp. wynosi on orientacyjnie 2-3 minut przy wypraskach o grubości ściany l,5-3 mm, temperaturze 110-130 °C i ciśnieniu w zakresie 2-35 kG/cm2 oraz zastosowaniu ok. 2% nadtlenku benzoilu w paście jako katalizatora. 1 - tłok metalowy, 2 - żywica poliestrowa wzmocniona ciętym włóknem szklą„ nym, 3 - kanał prze- tłoęzny, 4 - miejsce na kształtkę

Prasowanie przetloczne i wtryskiwanie. Przy produkcji wielkoseryjnej stosuje się również przetłoczną metodę prasowania (rys. 2-45), lub jeszcze bardziej ulepszoną metodę wtrysku (rys. 2-46). Ponieważ utwardzanie żywicy poliestrowej trwa znacznie dłużej niż utwardzanie termoplastów, dla usprawnienia produkcji stosuje się przeważnie urządzenia z karuzelowym lub rewolwerowym układem kilku form przy jednym agregacie wtryskowym. Dzięki temu zyskuje się na czasie potrzebnym do utwardzania żywicy poliestrowej w formie, gdyż po wtrysknięciu żywicy i zaryglowaniu formy przesuwa się ją od dyszy do dalszego utwardzania, a tymczasem napełnia się dalsze formy.

W celu przyspieszenia utwardzania stosuje się wstępne podgrzewanie form, które w razie potrzeby są następnie chłodzone, jeśli ciepło reakcji egzotermicznej mogłoby spowodować przegrzanie kształtki [12, 75, 112, 142],

Metoda wstępnego formowania zbrojenia szklanego wstępnie nasyconego żywicą

Przy produkcji przemysłowej kształtek poliestrowych wzmocnionych ciętym włóknem szklanym stosuje się często tzw. metodę preformowania (formowania wstępnego) za pomocą specjalnego urządzenia pokazanego na rys. 2-47. wstępnego formowania zbrojenia z włó- kien szklanych nasycanych żywicą (opis w tekście)

Włókno szklane 1 w pasmach, odwijane ze szpul, zostaje pocięte nożami 2 na kawałki jednakowej długości i wessane do komory 4, po czym opada na obracający się talerz 3 na dnie komory, w którym umieszczono blaszaną formę 5 z otworami. Powietrze zasysane przez te otwory za pomocą ekshaustora 6 powoduje opadanie prawie wszystkich włókien na formę, na której w krótkim czasie układa się równomierna warstwa włókien. Po zatrzymaniu urządzenia do cięcia i ekshaustora natryskuje się na warstwę włókien emulsję poliestrową za pomocą specjalnego pistoletu 7, a uformowaną kształtkę zdejmuje i przenosi do suszarki. Podgrzana emulsja poliestrowa w suszarce wiąże włókna szklane, a tak uformowaną wstępnie kształtkę prasuje się następnie we właściwych formach po dodaniu odpowiedniej ilości żywicy poliestrowej z utwardzaczem [12, 75, 112],

Produkcja rur, zbiorników itp. Wielkie znaczenie ma produkcja rur, zbiorników itp. metodą spiralnego nawijania. Stosuje się specjalne urządzenia, których zasada działania podobna jest do spiralnego formowania rur i zbiorników z termoplastycznej taśmy wytłaczanej [75],

Rysunek 2-48 ilustruje fragment urządzenia produkcyjnego, gdzie widoczne są pasma włókna szklanego, nawiniętego na ogromny walec. Pasma te odwijają się ze szpul i przechodząc przez zbiornik z żywicą nasycają się, a następnie nawijają spiralnie na walec posuwający się na przemian w lewo i w prawo. W ten sposób rura pokrywa się kilkoma warstwami włókna równomiernie ułożonego i zaimpregnowanego żywicą poliestrową, Zapewnia to dobre własności mechaniczne tym wyrobom, wskutek czego wytrzymują one ciśnienie nawet do 300 at n. Takie rury i zbiorniki są odporne na działanie większości czynników chemicznych, lekkie, łatwe do utrzymania w czystości i nie ulegają korozji.